Delillerin incelenmesi ve istinabe
HMK Madde 197
(1) Kanunda belirtilen hâller dışında, deliller davaya bakan mahkeme huzurunda, mümkün olduğu kadar birlikte ve aynı duruşmada incelenir. Zorunlu hâllerde, bazı delillerin incelenmesi başka bir duruşmaya bırakılabilir.
(2) Başka yerde bulunan ve mahkemeye getirilemeyen deliller, o yerde istinabe yoluyla toplanabilir.
(3) Delillerin incelenmesi veya beyanların dinlenmesi sırasında taraflar, istinabe olunan mahkemede hazır bulunabilir ve delillerle ilgili açıklama haklarını kullanabilirler. Bu hususu sağlamak için, taraflara incelemenin yapılacağı tarih ve yer bildirilir. Bu davet üzerine taraflar istinabe olunan mahkemede hazır bulunmasalar dahi deliller incelenir veya beyanlar dinlenir.
6100 sayılı Kanunda Yer Alan Madde Gerekçesi
Bu madde ile 1086 sayılı Kanunun farklı maddelerinde yer alan, delillerin incelenmesine ilişkin hususlar birlikte düzenlenmiştir. Birinci fıkrada, doğrudanlık ilkesinin de bir sonucu olarak, delillerin davaya bakan mahkeme huzurunda ve mümkün olduğunca birlikte ve aynı duruşmada inceleneceği belirtilmiştir. Ancak, kanunun belirttiği hallerde bu ilkeden vazgeçilebilir. Zorunlu durumlarda bazı delillerin incelenmesi başka bir duruşmaya bırakılabilir. İkinci fıkrada, başka yerde bulunan ve mahkemeye getirilmesi de mümkün olmayan delillerin, bulunduğu yerde istinabe yoluyla toplanabileceği belirtilmiştir. İstinabe yoluyla yapılacak olan işlem, delillerin toplanmasıdır. İstinabe yoluyla toplanan delillerin değerlendirilmesi, asıl davaya bakan mahkeme tarafından yapılabilecektir. Üçüncü fıkrada, istinabe yoluyla delillerin incelenmesi veya beyanların alınması sırasında, tarafların hazır bulunabilecekleri ve delillerle ilgili açıklama haklarını kullanabilecekleri vurgulanmıştır. Bu, hukukî dinlenilme hakkının da bir sonucudur. Bunun sağlanabilmesi için, taraflara, çıkartılacak davetiyede incelemenin yapılacağı tarih ve yerin belirtilmesi gerekir. Ancak, davete rağmen taraflar mahkemede hazır bulunmasalar dahi deliller incelenebilir veya beyanlar alınabilir. Zira, bu bir imkân ve hak olup zorunluluk değildir.
HMK Madde 197 Delillerin incelenmesi ve istinabe
Yargıtay İçtihatları
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2015/114E. , 2015/24129K.
- HMK Madde 197
- Delillerin incelenmesi ve istinabe
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava Türü : Alacak
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2- Davacı, iş sözleşmesinin ekonomik kriz nedeniyle ücretsiz izne çıkarılarak sona erdirildiğini, fazla çalışma ve genel tatil günleri çalışmasına ait ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek, fazla çalışma ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı, davacıya tüm hakedişlerinin ödendiğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının dava dilekçesi ile belirttiği taleplerinin aşılıp aşılmadığı noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda, davacı davalı işyerinde 01.11.2002 ile 05.03.2009 tarihleri arası çalıştığını ileri sürmüştür. Davacının SGK kayıtlarına göre işten ayrılma tarihi 12.02.2010 günüdür. Uzmanlığına başvurulan bilirkişi dava dilekçesinde çıkış tarihinin 05.03.2009 olarak sehven yazıldığını, talebin düzeltilebileceğini kabul ederek 03.01.2003- 12.02.2010 tarihleri arasındaki dönem için hesaplama yapmış ve mahkemece bu rapor doğrultusunda hüküm kurulmuştur. Ancak davacı dava dilekçesinde açıkça 05.03.2009 tarihinde işten ayrıldığını belirttiğinden mahkemece talep aşılarak yapılan hesaplamaya değer verilerek hüküm kurulması isabetsizdir.
O halde davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine 03/12/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.